“Điện mặt trời”-Cung cấp ánh sáng, tạo ra điện năng, đun nóng, sấy khô…mà không làm ảnh hưởng đến môi trường trái đất, điện mặt trời ngày càng có vị trí quan trọng trong lĩnh vực sử dụng năng lượng của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
Chúng ta có thể trực tiếp thu năng lượng mặt trời thông qua hiệu ứng quang điện giúp chuyển năng lượng các photon của mặt trời thành điện năng, như trong pin mặt trời. Năng lượng của các photon cũng có thể được hấp thụ để làm nóng các vật thể, tức là chuyển thành nhiệt năng, sử dụng cho bình đun nước mặt trời, hoặc vận động các hệ thống nhiệt như máy điều hòa mặt trời…
Điện mặt trời
Trên thế giới, việc sử dụng năng lượng mặt trời đã khá phổ biến và ngày càng được phát triển. Với đặc điểm địa lý nằm trong vùng nhiệt đới, Việt Nam cũng có tiềm năng về năng lượng mặt trời. Từ những năm 80, 90 của thế kỷ trước, việc nghiên cứu và ứng dụng năng lượng mặt trời đã được tiến hành ở nước ta như: Chế tạo pin mặt trời kích thước nhỏ bằng phương pháp bay hơi trong chân không, nhập thiết bị và lắp ráp pin mặt trời cho một số hộ dân ở Nam Bộ, các vùng hải đảo… Tuy nhiên, ở thời điểm đó, việc sử dụng năng lượng mặt trời còn hạn chế do nhiều yếu tố như: Chất lượng acqui chưa cao, tuổi thọ ngắn, chủ yếu là acqui nước…
Hiện nay, các ứng dụng năng lượng mặt trời (NLMT) trong sinh hoạt và sản xuất ở nước ta ngày càng nhiều. Ứng dụng hiệu ứng quang nhiệt, chúng ta có một số thiết bị như: Bình nước nóng NLMT, bếp năng lượng mặt trời… Với ứng dụng hiệu ứng quang điện, pin năng lượng mặt trời là thiết bị bán dẫn chứa lượng lớn các diod p-n, duới sự hiện diện của ánh sáng mặt trời có khả năng tạo ra dòng điện sử dụng được. Điện sẽ được nạp vào bình acqui và được chuyển từ hiệu điện thế 12 V một chiều lên 220 V xoay chiều để sử dụng cho các thiết bị điện.
Theo Tiến sỹ Nguyễn Văn Khải, Giám đốc Trung tâm đèn tiết kiệm điện và dung dịch hoạt hóa, điện hóa, việc tận dụng số giờ ánh sáng mặt trời chiếu trong ngày và lượng điện năng được tạo từ pin năng lượng mặt trời phụ thuộc vào: Vị trí để pin mặt trời (hiện nay đã có nghiên cứu làm pin với kích thước nhỏ tự động quay hướng về mặt trời); cách lắp ghép các phiến tinh thể thành panel mặt trời; chất lượng các thiết bị trong hệ thống tích nạp điện… Việc sử dụng đèn led năng lượng mặt trời là một giải pháp giúp tiết kiệm điện, hiện đang được nghiên cứu, phát triển. Mới đây, đề tài “Nghiên cứu thiết kế chế tạo hệ thống cột đèn chiếu sáng công cộng bằng đèn led và năng lượng mặt trời”, do Xí nghiệp thiết bị điện, điện tử (Công ty Z181, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, Bộ Quốc phòng) thực hiện cũng được Hội đồng khoa học cấp thành phố Hà Nội đánh giá cao và đề xuất UBND TP. Hà Nội phê duyệt dự án sản xuất thử nghiệm để đưa vào sử dụng.
Có thể nói, năng lượng mặt trời ngày càng thâm nhập vào các lĩnh vực trong cuộc sống và cần được quan tâm ứng dụng nhiều hơn nữa. Hy vọng, với nhiều nỗ lực từ các cơ quan Nhà nước, các doanh nghiệp, tổ chức và mỗi cá nhân, việc sử dụng năng lượng mặt trời – nguồn năng lượng sạch sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ, góp phần tích cực đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong thời gian tới.